❌ Quẻ 12 – Thiên Địa Bĩ (天地否)
Bĩ là bế tắc – âm dương cách biệt – người quân tử nên giữ đạo, không màng danh lợi
📘 Cấu tạo:
-
Ngoại quái (thượng): ☰ Càn (乾) – Trời, cứng, mạnh
-
Nội quái (hạ): ☷ Khôn (坤) – Đất, mềm, thuận
Hình tượng ngược lại quẻ Thái:
Trời đi lên (Càn ở trên), đất đi xuống (Khôn ở dưới) → âm dương tách rời, không giao cảm
📖 Lời quẻ:
否之匪人,不利君子貞,大往小來。
Bĩ là thời không thông suốt, không phải đạo người, không lợi cho quân tử giữ chính, kẻ nhỏ lên thay, người lớn lui đi.
Diễn nghĩa:
-
Bĩ (否): nghĩa là bế tắc, nghịch, không thông
-
“Phỉ nhân” = kẻ không ra gì, tiểu nhân lấn át
-
“Bất lợi quân tử trinh” = người quân tử có giữ đúng cũng không được trọng dụng
→ Khi tiểu nhân thịnh, quân tử lui → bế tắc về đạo lý, chia rẽ lòng người
1. Quẻ này nói gì?
Thời kỳ đạo lý bị ngăn cản, người hiền không được dùng, người kém leo lên cao
→ Dù có giữ đúng, cũng khó thành công
2. Vì sao lại như vậy?
-
Vì Càn (trời) đi lên, còn Khôn (đất) đi xuống
→ Hai khí không giao nhau, trái với quẻ Thái (đất trên, trời dưới)
→ Kết quả: chia cách – không thông – đạo lý bị chặn
3. Người học nên làm gì?
-
Không khởi đại sự lúc này
-
Không tranh đấu vì dễ bị kẻ xấu hãm hại
-
Giữ đạo – tu thân – ẩn nhẫn – đợi thời
📚 6 Hào – Diễn tiến của Bĩ:
| Hào | Ý nghĩa ứng dụng |
|---|---|
| Sơ cửu | Quân tử bị đẩy xuống thấp – nên giữ mình, đừng oán |
| Lục nhị | Tiểu nhân cầm quyền – nếu quân tử giữ chính sẽ an toàn |
| Lục tam | Kẻ nhỏ vênh váo, ngăn cản người lớn – cảnh báo sắp lụn bại |
| Cửu tứ | Quân tử cô lập – nhưng có thể bảo tồn đạo nghĩa |
| Cửu ngũ | Người có đức giữa thời bĩ – nếu kiên vững sẽ là hạt giống cho thời sau |
| Thượng cửu | Bĩ cực – nên rút lui, đóng cửa, giữ khí chất – đợi chuyển thời |
✅ Tinh thần tổng quát của quẻ Bĩ:
Không phải lúc nào cũng có Thái – đạo lớn có lúc bị chặn
Lúc đó:
- Người quân tử phải ẩn mình – tu dưỡng – giữ khí
- Không khởi sự – không tranh đấu – không hùa theo kẻ mạnh
- Chấp nhận thời Bĩ là một phần của Đạo
💬 Một câu nói hiện đại:
“Khi thời thế không thuộc về mình, tốt nhất là giữ khí – không mất mình.”
“Người quân tử không lấy thành công để chứng minh – mà lấy khí chất giữ được khi thời xấu để soi mình.”
🧭 Ứng dụng trong đời sống:
-
Khi bị kẹt giữa môi trường nhiễu loạn, thị phi, tiểu nhân lấn át
→ Đừng oán than – đừng tranh cãi – đừng mất đạo
→ Việc cần làm: tĩnh – luyện tâm – chờ thời chuyển -
Trong hành trình tu luyện:
→ Có lúc tiến bộ bị chặn – không thông tâm – bế tắc khí lực
→ Đó là lúc cần quay vào trong, thanh lọc, tĩnh dưỡng
📜 So với quẻ Thái:
| Quẻ | Trời – Đất | Kết quả |
|---|---|---|
| Thái (11) | Đất trên, Trời dưới | Âm dương giao hòa – thông |
| Bĩ (12) | Trời trên, Đất dưới | Âm dương cách biệt – bế tắc |
Nhận xét
Đăng nhận xét