Quẻ số 25 – Thiên Lôi Vô Vọng (乾震 - 无妄)
Ngoại quái: Càn ☰ (Trời) – Nội quái: Chấn ☳ (Sấm)
Tên gọi: Vô Vọng – Không vọng động, không làm bậy
1. Thoán từ – Ý chính của quẻ
無妄:元亨,利貞。其匪正有眚,不利有攸往。
Dịch nghĩa: Vô Vọng: Rất hanh thông, lợi về giữ đạo chính. Nếu không chính đáng thì mắc họa. Không lợi khi hành động.
-
"Vô Vọng" nghĩa là không vọng động, không làm điều sai trái hoặc không hợp đạo lý.
-
Khi sống và hành động thuận theo thiên lý (tức là lẽ trời), thì mọi việc hanh thông, trôi chảy, có lợi.
-
Nếu hành động sai lầm, vọng động, dù có ý tốt, cũng sẽ sinh tai họa.
-
Quẻ nhấn mạnh đạo "vô vi nhi vô bất vi" – không làm bậy mà hóa thành tất cả.
2. Tượng quẻ – Hình ảnh biểu trưng
Chấn (sấm) ở trong, Càn (trời) ở ngoài → tượng trưng cho hành động tuân theo thiên mệnh.
“Động” (Chấn) được đặt bên trong “Càn” (Trời) – ngụ ý hành động đúng đắn là hành động thuận theo Thiên Đạo.
Càn cương kiện, Chấn phát động → khi hành động mạnh mẽ nhưng chính đạo thì không lo “vọng”.
3. Thoán truyện – Bài học từ quẻ
-
Vô Vọng không có nghĩa là thụ động.
-
Quẻ dạy: Hành động là cần thiết, nhưng phải phát khởi từ chính đạo, không phải vì lòng ham muốn riêng hay vọng tưởng.
-
Nếu suy nghĩ đúng, hành vi đúng, không cần mong cầu kết quả, thì tự nhiên sẽ thuận lợi và có ích.
4. Ý nghĩa từng hào
Hào 1
無妄,往吉。
Không vọng động, cứ tiến thì tốt.
→ Người mới bắt đầu, nếu giữ tâm ngay thẳng và hành động hợp lý thì sẽ đạt điều tốt lành.
Hào 2
不耕獲,不菑畬,則利有攸往。
Không vì gặt mà cày, không vì đất tốt mới khai phá – vẫn nên tiến lên.
→ Hành động không vì tư lợi mà vì việc đúng thì kết quả sẽ đến.
→ “Làm điều đúng mà không mong kết quả” là tinh thần cao nhất.
Hào 3
無妄之災,或繫之牛,行人之得,邑人之災。
Tai họa không do mình gây ra – như người buộc bò ngoài đường, kẻ đi qua dắt mất, dân trong làng bị nghi oan.
→ Không sai nhưng vẫn gặp nạn – do vị trí không trung chính, dễ vướng thị phi. Dạy ta phải cẩn thận và minh bạch khi hành xử.
Hào 4
可貞,無咎。
Có thể giữ vững, không lỗi.
→ Không cần hành động gì thêm, chỉ cần giữ vững đạo đức và lập trường.
Hào 5
無妄之疾,勿藥,有喜。
Bệnh vô cớ – không cần thuốc, rồi sẽ khỏi.
→ Gặp tai họa không do mình – cứ giữ tâm an, đạo đức đúng, sẽ tự hóa giải.
→ Không cần lo nghĩ hay hành động thái quá.
Hào 6
無妄,行有眚,無攸利。
Không vọng, nhưng nếu cứ hành động sẽ gặp tai, không có lợi.
→ Tới thời điểm phải dừng lại, không được hấp tấp dù mình đang “đúng”.
5. Tổng kết tinh thần quẻ Vô Vọng
-
Vô Vọng không phải là “không mong đợi điều gì” mà là không làm điều sai, không vọng tưởng, không cẩu thả.
-
Tâm hợp đạo → hành động sẽ đúng → kết quả tự nhiên đến.
-
Cả 6 hào đều mang tinh thần “không vọng động”, nhưng mức độ hành động, dừng, hay thụ động tùy vào vị trí (thời – thế – tâm).
-
Quẻ dạy: Giữ chính đạo, an tâm làm việc, không tranh đoạt – mới lâu bền và không gặp họa.
Nhận xét
Đăng nhận xét