Khôn – Đất không nói, nhưng nuôi cả Đạo
Kinh Dịch mở đầu bằng hai quẻ: Càn và Khôn. Nếu Càn là Trời – sáng tạo – tiên phong, thì Khôn là Đất – nhu thuận – đỡ nâng. Trời không có Đất thì không sinh được vạn vật. Cũng như một đạo lý: người tiên phong không thể thành công nếu không có người lặng lẽ âm thầm phía sau.
Quẻ Thuần Khôn (☷☷) là quẻ thứ hai trong Kinh Dịch. Sáu hào âm. Toàn âm. Biểu tượng của sự nhẫn nhịn, bền bỉ, khiêm nhu – nhưng không yếu đuối. Mỗi hào một bài học về việc làm người biết giữ mình, nâng người, và thuận theo đạo lớn mà không đánh mất chính mình.
🌾 Khôn là Đất – là Mẹ – là Bậc ẩn nhẫn
Người đời hay ngợi ca kẻ dẫn đầu. Nhưng Kinh Dịch thì nói: người ở sau, nhưng biết nâng đỡ người đi trước – cũng là bậc lớn.
Khôn không giành phần chủ động. Nhưng chính sự không tranh giành đó lại là nền móng vững bền nhất. Đất không đòi hỏi, không phân trần, nhưng là nơi mọi sinh linh bám rễ. Là cái tĩnh mà ôm được cái động. Là cái âm mà nâng được cái dương.
Trong đời sống, rất nhiều lúc ta phải ở vai Khôn: người thầy đứng sau học trò, người vợ đứng sau chồng, người trợ lý nâng người thủ lĩnh. Đừng nghĩ vai đó là hèn. Bởi Đất không tranh quyền với Trời, nhưng là người sinh dưỡng cả trời người.
📖 Bài học từ từng hào:
-
Sơ lục – Thấy sương thì biết băng sắp tới
→ Việc xấu không bao giờ đến bất ngờ. Muốn sống an ổn, phải biết lo xa. -
Lục nhị – Vuông – lớn – thẳng
→ Sống chính trực, khiêm tốn, không phô trương mà tự được người quý mến. -
Lục tam – Theo vua, không chiếm công
→ Làm việc lớn nhưng không giành vinh quang. Biết lùi một bước, phúc sẽ đến. -
Lục tứ – Kín đáo giữ mình
→ Không giỏi bằng người, nhưng biết chỗ mình đứng. Không tranh, nên an. -
Lục ngũ – Xiêm vàng – khiêm trung
→ Vị trí cao, tài có – nhưng vẫn nhún nhường. Đức lớn mà không lộ. -
Thượng lục – Rồng đánh nhau, đổ máu
→ Đã nhu mà còn tranh, là trái đạo. Khi âm thịnh cực, sẽ sinh loạn. Biết dừng là trí.
🌿 Khôn không chỉ là nhu – mà là nhu có đạo
Không phải ai mềm cũng là khôn. Không phải ai nhún cũng là người thuận.
Khôn thật sự là người mềm mà không bị bẻ, lùi mà không mất chính, nhún mà không nhược.
Kinh Dịch dạy:
“Quân tử hữu du vãng, tiền mê hậu đắc, an trinh cát”
→ Người quân tử nếu cứ vội vàng làm trước sẽ sai. Nhưng nếu biết thuận thời, đi sau mà giữ chính đạo, sẽ thành.
🔮 Khi nào nên sống như Khôn?
-
Khi bạn đang làm trong bóng tối, chưa được nhìn thấy
-
Khi thời chưa tới, lực chưa đủ, cơ chưa mở
-
Khi bạn đi sau một người, làm trợ thủ, làm hậu phương
-
Khi bạn thấy trong tranh giành không có đạo, thì lùi – để giữ mình mà không mất đạo
💬 Lời kết:
- Khôn là biết mình không phải mặt trời, nhưng vẫn lặng lẽ xoay theo quy luật ánh sáng.
- Khôn là không nói, nhưng lắng nghe. Không giành, nhưng giữ. Không tranh, nhưng bền.
Người học Dịch nên học Khôn trước khi học Càn.
Vì ai chưa biết thuận, thì chưa xứng để dẫn.
Vì ai chưa biết lùi, thì chưa xứng để tiến.
Lưu Ý: Lời quẻ chỉ mang tính chất tham khảo
Nhận xét
Đăng nhận xét