Quẻ 41 – 損 (Tổn – Giảm bớt)
Ngoại quái: Cấn ☶ (Núi – tĩnh, dừng)
Nội quái: Đoài ☱ (Đầm – vui vẻ, mềm yếu)
Tên quẻ: Tổn – tổn giảm, tiết chế, hi sinh có chủ đích
🧠 1. Quẻ này nói gì?
“Tổn” nghĩa là giảm đi, rút bớt lại – nhưng không phải mất mát vô ích, mà là giảm đúng để giữ đạo, thậm chí giúp cho người khác mạnh lên.
📌 Đây là quẻ của:
– Tiết chế đúng lúc
– Hi sinh nhỏ để giữ cái lớn
– Biết cho đi là biết giữ được
⛰️ 2. Hình tượng quẻ
-
Cấn (núi) trên: tượng chặn lại, dừng
-
Đoài (hồ nước) dưới: tượng vui vẻ, dễ lan tỏa
→ Tượng của núi làm cạn nước hồ – bề ngoài thì là "giảm", nhưng thật ra để điều tiết, tránh tràn lan.
→ Nhìn xa, giảm chính là cách bảo toàn và nâng cao.
📜 3. Thoán từ – Lời chủ quẻ
損,有孚,元吉,无咎;可貞,利有攸往;曷之用,二簋可用享。
Dịch:
Giảm – có lòng thành, thì cực kỳ tốt, không lỗi.
Có thể giữ vững chính đạo, thuận lợi khi hành động.
Dù lễ mọn (hai đĩa nhỏ) vẫn đủ dùng để tế lễ.
📌 Ý nghĩa:
-
Thành tâm giảm, tốt và vô tội.
-
Không cần nhiều, chỉ cần thành thì đủ để trời đất cảm.
-
Làm điều thiêng liêng, không cần phô trương.
🌟 4. Đại tượng truyện
山下有澤,損;君子以懲忿窒欲。
Dịch:
Dưới núi có đầm – là tượng của “giảm bớt”.
Quân tử học theo: kiềm chế giận dữ, dừng bớt ham muốn.
📌 Dạy:
– Muốn “không mất mát lớn” → phải tự hạn chế mình.
– Kẻ trí không buông theo cảm xúc hay dục vọng.
🎯 5. Các hào – 6 tình huống giảm bớt
Hào 1:
已事遄往,无咎;酌損之。
→ Việc đã xong, tiến nhanh thì không lỗi; nên cân nhắc mức giảm.
📌 Bài học:
– Đã hành động → cần nhanh gọn, dứt khoát.
– Nhưng đừng giảm quá tay – phải đo lường.
Hào 2:
利貞,征凶,弗損益之。
→ Giữ đạo thì tốt. Nhưng nếu cứ tiến thì sẽ gặp họa.
Không giảm thì lại thành tăng.
📌 Bài học:
– Lúc cần dừng mà cứ tiến, sẽ hại chính mình.
– Biết nhường bước là tăng trưởng.
Hào 3:
三人行,則損一人;一人行,則得其友。
→ Ba người cùng đi thì một người bị loại; một người đi thì kết được bạn.
📌 Bài học:
– Tập thể không đồng lòng → cần giảm bớt, chọn người hợp.
– Khi độc hành có chí → sẽ gặp được bạn đồng hành đúng.
Hào 4:
損其疾,使遄有喜,无咎。
→ Giảm trừ được bệnh tật, tiến nhanh sẽ gặp vui, không lỗi.
📌 Bài học:
– Biết giảm bỏ điều sai – cái xấu, là chữa được gốc bệnh.
Hào 5:
或益之十朋之龜,弗克違,元吉。
→ Có người tặng mười mai rùa quý (quà lớn), không thể từ chối – cực kỳ tốt.
📌 Bài học:
– Người biết giảm mình, sẽ được người khác nâng đỡ.
– Cho đi thành thật → nhận lại giá trị lớn.
Hào 6:
弗損益之,无咎,貞吉;利有攸往,得臣无家。
→ Không giảm mà lại tăng, không lỗi. Giữ chính đạo thì tốt.
Hành động sẽ lợi, có thể thu phục được người tài không phân biệt thân sơ.
📌 Bài học:
– Khi mình đủ đức và chính, không cần giảm nữa, vẫn được hỗ trợ.
– Biết giữ đạo → người tài tự tìm đến.
✅ 6. Tổng kết – Bài học từ quẻ Tổn
Quẻ Sơn Trạch Tổn dạy rằng:
-
Giảm không phải là mất – mà là giữ điều đáng giữ.
-
Biết tiết chế cảm xúc, dục vọng – sẽ giữ được người, việc, thời cơ.
-
Khi giảm đúng – tăng sẽ đến.
📘 Ứng dụng thực tế
-
Trong công việc, gia đình, giao tiếp:
-
Khi quá tải → nên bớt việc, bớt người, giữ chất.
-
Khi gặp khủng hoảng → giảm chi tiêu, giảm kỳ vọng để giữ trục đạo.
-
-
Trong rèn luyện tâm:
-
Biết giảm bớt sự nóng nảy, giảm ham muốn → là giải thoát chân thực.
-
Nhận xét
Đăng nhận xét