Quẻ 52 – 艮為山 (Cấn Vi Sơn)
Ngoại quái: ☶ Cấn (Sơn – Núi)
Nội quái: ☶ Cấn (Sơn – Núi)
Tên quẻ: CẤN = Chặn lại, Dừng, Ngưng, Giữ Tĩnh
🧠 1. Quẻ này nói gì?
Cấn là dừng lại đúng lúc. Tĩnh để sáng. Không hành động khi chưa thông suốt.
Đây là quẻ nối sau Chấn – sau chấn động thì phải giữ tĩnh tâm, không vội hành động.
→ Giống như sau tiếng sấm đầu xuân (quẻ 51), trời đất cần thời gian ổn định lại.
☶☶ 2. Hình tượng quẻ
-
Núi trên – Núi dưới → hai ngọn núi chắn nhau → tượng cho ngưng trệ, bất động.
📌 Ý nghĩa:
– Không đi đâu được. Không tiến, không lui.
– Nhưng trong cái tĩnh – là sức mạnh lớn để hồi phục trí huệ.
→ Không làm gì mới là làm đúng.
📜 3. Thoán từ – Lời chủ quẻ
艮其背,不獲其身;行其庭,不見其人,無咎。
👉 Dịch nghĩa:
-
Dừng lại nơi lưng, không còn nghĩ đến thân.
-
Bước vào sân nhà, không thấy người nào.
-
Không lỗi gì cả.
📌 Giải nghĩa:
-
Dừng từ gốc (lưng = chủ cột sống, trung tâm) → giữ tâm không loạn.
-
Bước vào “sân” mà không thấy “người” → quay vào nội tâm, không bị lôi kéo bởi ngoại cảnh.
→ Đây là quẻ của Thiền, của hành giả: biết dừng, biết lặng, thì không lỗi.
🌟 4. Đại tượng truyện
兼山,艮;君子以思不出其位。
👉 “Hai núi chồng nhau là tượng quẻ Cấn. Người quân tử giữ tâm không vượt khỏi vị trí mình.”
📌 Học được gì?
– Dù giỏi, dù mạnh, cũng phải biết chừng mực, dừng đúng chỗ.
→ Biết đủ – biết lặng – biết giữ tâm.
⚖️ 5. Phân tích các hào – 6 trạng thái “giữ tĩnh”
Hào 1 – Tĩnh ở ngón chân → Đi mà giữ được tĩnh → tốt.
艮其趾,無咎,利永貞。
📌 Nghĩa: Tĩnh ở bước đầu tiên → Hành động không vội vàng → Có lợi về lâu dài.
Hào 2 – Tĩnh ở bắp chân → Khó giữ → Có rối.
艮其腓,不拯其隨,其心不快。
📌 Nghĩa: Tĩnh nhưng tâm chưa yên → còn bị kéo → Dễ bất mãn, mất an.
Hào 3 – Tĩnh ở thắt lưng → Mắc kẹt → Có tai.
艮其限,列其夤,厲熏心。
📌 Nghĩa: Bắt ép tĩnh, nhưng tâm loạn → Giống như bị giam hãm, dễ phát bệnh.
Hào 4 – Tĩnh đúng lúc, đúng chỗ → Không lỗi.
艮其身,無咎。
📌 Nghĩa: Giữ được thân (tâm – khí – ý) đúng chỗ → An toàn.
Hào 5 – Tĩnh ở tâm → Vững. Giữ vững mãi → tốt.
艮其輔,言有序,悔亡。
📌 Nghĩa: Tĩnh ở miệng, giữ lời nói chừng mực → tránh hối hận.
Hào 6 – Tĩnh tuyệt đối, như thiền định sâu.
敦艮,吉。
📌 Nghĩa: Tĩnh một cách dày dặn, bền vững → Đại cát.
✅ 6. Tổng kết – Bài học từ Quẻ CẤN
Giai đoạn | Ý nghĩa ứng dụng |
---|---|
Hào thấp (1–2–3) | Dừng chưa đúng chỗ → còn rối, dễ loạn tâm |
Hào giữa (4–5) | Dừng đúng, biết giữ lời, biết giữ thân → Không lỗi |
Hào 6 | Tĩnh trọn vẹn → Giác ngộ, thành công |
📌 Ứng dụng thực tế
-
Trong giao dịch/trading: Cấn là trạng thái không vào lệnh – quan sát – giữ kỷ luật.
-
Trong tu luyện/tâm linh: Cấn là hành thiền – giữ tâm – giữ khí – biết dừng.
-
Trong đời sống: Dừng lại đúng lúc để không sa vào dục vọng, tham vọng, loạn động.
Nhận xét
Đăng nhận xét